Theo dòng lịch sử kể từ khi được tìm thấy cho tới ngày nay, các giống cây cà phê nhanh chóng bám rễ và phát triển mạnh mẽ ở khắp nơi trên toàn thế giới theo rất nhiều phương thức khác nhau.
Và giờ đây, ở mọi nơi trải dài từ vỉa hè cho tới những chốn xa hoa, cà phê là món thức uống nhâm nhi ưa thích của biết bao người trên toàn thế giới, giữa vô số các loại cà phê thì có lẽ nổi bật nhất vẫn là 2 cái tên arabica và rosbuta. Câu chuyện so sánh hương vị giữa robusta và arabica gần như là một câu chuyện muôn thuở không hồi kết.
Nguồn gốc của nó bắt nguồn từ khoảng 1000 năm trước Công nguyên ở vùng cao nguyên xa xăm nơi vương quốc Kaffa, cũng chính là quốc gia Ethiopia ngày nay.
Ở vương quốc Kaffa khi đó có bộ lạc Oromo, những người của bộ lạc này đã nghiền nát cả hạt lẫn phần thịt đỏ mọng của trái cà phê chín, sau đó họ trộn chúng với các chất béo như bơ, mỡ cừu hay dê. Cuối cùng, người ta sẽ viên chúng lại thành những viên tròn nhỏ, người Oromo gọi chúng là Buna Qalaa và sử dụng như một loại thực phẩm chức năng phổ biến trong mọi tầng lớp – chỉ một viên Buna Qalaa thôi là đủ năng lượng lẫn tinh thần cho cả ngày dài chiến đấu.
Tại sao lại có tên Arabica ?
Cái tên arabica hay Coffea Arabica được cho là có nguồn gốc khi cà phê di chuyển từ Ethiopia đến Arabia (Ả Rập) vào thế kỷ thứ 7.
Vị trí địa lý của cây cà phê arabica
Cây cà phê arabica mất khoảng 7 năm để trưởng thành hoàn toàn.
Cây cà phê arabica ưa khí hậu nhiệt đới gần xích đạo, đây là lý do tại sao một số loại cà phê arabica ngon nhất được trồng ở các quốc gia như Ethiopia (nơi khởi nguồn cà cà phê), Ấn Độ, Guatemala, Colombia và Brazil – họ đều là nhà sản xuất cà phê arabica nổi tiếng trên thế giới. Cà phê arabica phát triển tốt ở nơi cao, đó là lý do tại sao nó thường được trồng trên sườn đồi.
Cà phê robusta được làm từ hạt của cây coffea canephora và cây cà phê này cũng góp từ 30% đến 40% sản lượng cà phê trên toàn thế giới.
Vậy tại sao lại có cái tên Robusta?
Được tìm thấy sau arabica, cái tên robusta biểu hiện cho bản chất cứng cỏi của nó với khả năng chống chịu tương đối tốt với sâu bệnh, côn trùng và những điều kiện thời tiết khắc nghiệt, tất cả là nhờ hàm lượng caffeine cao trong cây.
Hương vị tùy thuộc vào thổ nhưỡng, độ cao và vị trí địa lý
Giống cà phê Robusta có nguồn gốc ở Trung và Tây Phi và được phát hiện vào cuối thế kỷ 19, và cũng kể từ đó người ta bắt đầu phát triển giống cà phê này ở khắp nơi. Robusta khỏe hơn, kháng bệnh tốt hơn và có năng suất cao hơn nếu so với arabica.
Cà phê Robusta được trồng nhiều ở miền bắc Brazil và Châu Á, đặc biệt là ở Indonesia, Ấn Độ, Philippines và Việt Nam. Như mọi người đã biết thì Việt Nam hiện đang là nước sản xuất cà phê lớn thứ hai trên thế giới sau arabica thì robusta là loại cà phê phổ biến thứ hai trên thế giới, chiếm khoảng 40% sản lượng cà phê toàn cầu.
Có một sự thật đáng buồn là có khá nhiều người coi cà phê robusta là loại có chất lượng không tốt và chỉ xứng đáng xếp sau arabica. Họ cho rằng robusta đắng hơn, ít hương vị hơn, mùi khét và quá nhiều caffeine gây say.
Cà phê Robusta chất lượng cao không chỉ phù hợp để pha chế cà phê espresso mà còn phù hợp để làm phong phú thêm hương vị của các loại cà phê sữa như cappuccino, caffè latte và tất nhiên, là một thành phần không thể thiếu của hỗn hợp cà phê espresso nhiều caffein.
Robusta mang đến hương vị ngũ cốc, chút mùi gỗ cháy và vị đắng dễ chịu, dư vị của robusta cũng thường gợi nhớ đến đậu phộng rang. Khác với arabica mang hương vị phong phú, robusta có ít hương vị hơn.
Chúng ta có hơn 100 loại cà phê, tuy nhiên chỉ có 2 loại chính được sản xuất và bán rộng rãi là cà phê arabica (cà phê chè) và cà phê robusta (cà phê vối).
1. Hương vị
Thường thì robusta nó sẽ có mùi hơi kheng khét hơn nếu so với arabica.
Arabica khi uống cảm nhận đầu tiên là nó có vị chua, thơm hơn so với robusta. Còn robusta thì đặc trưng bởi vị đắng, không chua và mùi thơm nhẹ nhàng hơn arabica.
2. Caffeine
Nhiều người ưa thích arabica cũng vì nó ít caffein hơn so với robusta, caffeine cũng là nguyên nhân khiến robusta có vị đắng hơn và gây khó chịu với một số người. Hạt robusta có hàm lượng caffeine chiếm 2.7%, gần gấp đôi so với arabica chỉ chiếm 1.5%.
3. Hàm lượng lipid & đường
Arabica chứa khoảng 60% lipid và gần gấp đôi lượng đường so với robusta, yếu tố này có lẽ cũng có tác động lớn đến lý do tại sao chúng ta thích hương vị của arabica hơn.
4. Về giá cả
Trên thị trường, cà phê robusta có giá bằng một phần ba cà phê Arabica.
5. Cà phê Robusta dễ trồng
Robusta dễ trồng và chăm sóc hơn, không những thế nó còn có năng suất cao hơn và chống chịu với sâu bệnh tốt hơn. Hàm lượng caffein cao trong cây cà phê robusta là một chất bảo vệ tự nhiên trước côn trùng gây hại.
6. Hình dạng
Hạt cà phê robusta nhỏ và tròn nhẵn, trong khi hạt cà phê arabica có có màu đậm hơn, to hơn và có hình bầu dục.
7. Chiều cao cây
Arabica thường cao từ 2.5 tới 4.5 mét, còn robusta thì vào khoảng 4.5 tới 6 mét.
8. Sản lượng
Khoảng 75% sản lượng cà phê trên thế giới là arabica và khoảng 25% là robusta, đất nước Brazil là nhà sản xuất arabica lớn nhất và Việt Nam sản xuất nhiều robusta nhất.
